Panama-conferentie
Op 1 en 2 juni 2023 vindt alweer de 41e Panama-conferentie plaats over ons reken-wiskundeonderwijs. Op die 2e dag zal ook ik daar een werkgroep begeleiden over het thema Elke leerling moet door de inhoud en vorm van het rekenonderwijs actief kunnen leren. Dit thema beschouw ik als de kern van de noodzakelijke innovatie van het (primair) onderwijs. Het draait daarin niet alleen om het recht doen aan de vele verschillen tussen leerlingen, maar ook om de actieve rol die zij allemaal kunnen hebben bij hun leerprocessen, o.a. doordat die voortbouwen op hun voorkennis. Daarbij is het doel van die processen de toepassing van die ontwikkelde inzichten, kennis en vaardigheden, zowel binnen als buiten dat vakgebied. Het doel is dus niet het kunnen invullen van antwoordjes op een toets. Ook is het allemaal tegelijk precies dezelfde taken moeten maken geen oefenvorm die past bij die persoonlijke leerprocessen...
________________________________________________________________________________________________________________________
Mijn digitale cursus rekendidactiek is er nu ook...
Als je als school inschrijft, dan kun je een voucher krijgen, waarmee je mij voor een studiebijeenkomst met het team gratis kunt inhuren...
Let wel op als je het aanbod van e-learning wizard bekijkt, want lang niet alle cursussen, die je daar tegenkomt, sluiten aan bij de door mij uitgedragen visie!
___________________________________________________________________________
De tijd loopt door...
Het kalenderjaar is alweer even bezig, waardoor we zijn gaan merken dat ook 2023 weer een heel gewoon jaartal is geworden.
De seizoenen gaan ook gewoon verder: we zitten al niet meer in de winter, en het voorjaar is op allerlei plekken heel duidelijk zichtbaar. Allerlei planten en struiken zijn al helemaal aan de lente begonnen.
Dit biedt ook de kinderen weer volop kansen om in tuinen en parken waarnemingen te doen en te bespreken of op te zoeken wat ze zien.
De schooltuin, voor zover beschikbaar, is ook een prima plek om de seizoenen zichtbaar te laten worden. Ook daar kunnen kinderen een actieve rol vervullen.
___________________________________________________________________________
In daltononderwijs de kern tot waarde maken
Dit boekje over de vijf kernwaarden van het daltononderwijs heb ik recent nog aangevuld met een hoofdstukje met wat voorbeelden.
_______________________________________________________________________
Op zoek naar letters
Deze 2e editie is eind november '22 verschenen en heeft nu ook een isbn-code, zodat het bestellen nog eenvoudiger gaat.
Dit boek (op A4-formaat) heb ik, op verzoek van gebruikers van de spellingdidactiek OZNL, gemaakt om je in staat te stellen snel de essenties van elke categorie niet-klankzuivere woorden te checken.
Ook staan er bij elk van de 29 categorieën aanwijzingen voor de introductie bij de leerlingen en de accenten voor het oefenen. Doordat gemikt wordt op een actieve leerhouding van elke leerling, passen hier geen klassikale instructies bij. Dat komt doordat nooit een hele klas tegelijk aan dezelfde oefenstof toe is. Bovendien is het belangrijk dat de kinderen die toe zijn aan een volgende categorie, eerst zelf nadenken over de vraag wat er bij dat soort woorden aan de hand is, en vervolgens die eigen ideeën te vergelijken met die van hun maatje, met wie ze samen mondeling gaan oefenen. Pas daarna heeft het zin om als onderwijsgevende nog wat puntjes op een i te zetten, maar vooral om feedback te geven op de analyses van deze kinderen. Hun denkwerk moet immers steeds de start zijn!
Inmiddels heb ik ook de complete handleiding Op zoek naar letters ('het dikke boek') opnieuw bijgewerkt. Doordat de oefenkaarten hier en daar wat zijn aangepast, en er enkele categorieën zijn gesplitst in inheemse en uitheemse varianten, kwamen er niet alleen oefenkaarten bij, maar moest ook de uitleg bij die tweede serie worden toegevoegd. De daarmee verbonden nummers moesten daardoor ook worden aangepast. Nu zijn beide handleidingen weer up to date.
___________________________________________________________________________
Daltonnascholing
Voor de kinderen is het belangrijk dat de leden van een schoolteam goed samenwerken en met elkaar hun aanpak afstemmen. Bovendien kunnen ze daardoor van elkaars talenten en ervaringen gebruik maken. Door die ervaring zijn teamleden zich ook steeds meer bewust van het feit dat mensen op allerlei manieren verschillen, maar dat die verschillen niet passen bij een driedeling, zoals vaak bij leerlingen wel wordt gehanteerd. Dit inzicht werkt dan door naar de afstemming op de leer- en ontwikkelprocessen bij alle kinderen in de school. En dat sluit dan weer mooi aan bij wat Helen Parkhurst zo'n 100 jaar geleden ook voor ogen had...
________________________________________________________________________
Verschenen...
Leerkracht...
Het is zo'n veel gebruikt woord... Toch ben je geen leerkracht, maar heb je (hopelijk) veel leerkracht en hebben je leerlingen ook zelf veel leerkracht, want die hebben ze nodig, en niet alleen op school.
Conferenties waren weer terug
Toen de coronaperiode na het eerste kwartaal van 2022 grotendeels voorbij was, werden ook de jaarlijkse conferenties weer live georganiseerd. Daardoor kon ook ik in de zomermaanden weer deelnemen aan een conferentie van de daltonnascholers en -opleiders, aan de Panama-conferentie over rekenonderwijs, en begin september aan de ECHA-conferentie over begaafdheid en talentontwikkeling in het onderwijs, die dit jaar in Nederland werd gehouden.
Het aardige van deze conferenties was dat ik daar zelf ook weer inspiratie kon opdoen voor mijn eigen werk en ontwikkeling, maar dat ik vanuit mijn visie en ervaring ook anderen weer kon inspireren door het verzorgen van een workshop..
Op zoek naar letters - 3e editie is uit!
Ik heb in maart '22 gewerkt aan een update van het boek Op zoek naar letters (de dikke versie). Dat is gelukt...
De essentie is niet anders geworden, maar op basis van de opgedane ervaringen heb ik wel regelmatig in de tekst wat andere accenten gelegd en de keuzes die nodig zijn wat explicieter geformuleerd.
Ook is de recent wat aangepaste indeling van categorieën die zowel een inheemse als een uitheemse spelling van de gebruikte klanken hebben, nu verwerkt in de laatste update in december '22.
E-learning voor het team
Het afgelopen jaar heb ik voor e-learning wizard een uit twee delen bestaande cursus gemaakt over de verschillende aspecten van taaldidactiek in het po. Eerder had ik ook al zo'n cursus gemaakt over de door mij ontwikkelde spellingdidactiek. In de eerste maanden van 2022 heb ik ook zo'n cursus over rekendidactiek gemaakt. Deze is inmiddels ook gepubliceerd.
E-learning Wizard b.v. heeft in juni 2022 in Berlijn met de Lerarenacademie een
Comenius EduMedia Siegel gewonnen!
Terecht dat Klaas Bellinga trots is dat ze deze internationale prijs nu al
voor de 3e keer hebben gewonnen.!
Wie t.b.v. het nieuwe schooljaar wat scholing wil plannen, kan dit soort cursussen als basis gebruiken. Dit kan ook heel handig zijn om nieuwe collega's of invallers zich te laten scholen op een of meer van deze gebieden. Dat is prettig vanwege de inhoud, maar ook doordat deze scholingsopzet heel flexibel is in te plannen op momenten die voor ieder persoonlijk handig uitkomen.
Als team kun je een pakket cursussen kiezen en zo een eigen schoolacademie samenstellen.
Zie voor meer info: https://e-learningwizard.nl/eigen-academie/
Een nieuw jaar
Het nieuwe kalenderjaar is alweer bijna begonnen, de scholen zijn inmiddels alweer volledig gewend aan dat andere nieuwe jaar: het schooljaar 2022-2023.
Hopelijk blijft die coronapandemie weer voldoende onder controle en kunnen we verder werken aan onderwijs dat recht doet aan de verschillen tussen kinderen en daardoor aan hun gevarieerde mogelijkheden en behoeften...
De eerste afspraken voor in het nieuwe jaar zijn inmiddels alweer gemaakt, maar wie mij ook wil inzetten om het team te scholen en/of te ondersteunen, kan zeker nog afspraken daarover maken! Ik werk door het hele land, dus schroom niet...
Blog
Op de site van JSW staat sinds 27-10-'21 een door mij geschreven blog. Hierin probeer ik nogmaals uit te leggen waarom het onderwijs anders ingericht moet worden... (https://www.jsw.nl/opinie/kinderen-kunnen-alleen-zelf-leren/)
Nieuwe artikelen
MeerTaal
n het meinummer 2021 van het blad MeerTaal stond een artikel van mij over de rol van de sjwa, de onbeklemtoonde korte klinke
Dit nummer van MeerTaal was het laatste waaraan ik in de rol van redacteur heb meegewerkt. Na acht jaar stopte ik als redacteur.
Wel heb ik (i.s.m. Roos de Bruyn van de Taaladviesdienst van Onze Taal) de rubriek taal=meer nog een schooljaar verzorgd. Nu Onze Taal de medewerking daaraan per '22-'23 heeft opgezegd, ben ik ook daarmee gestopt.
Het rekenonderwijs moet op de schop
De onderwijsinspectie signaleert dat de manier waarop op de meeste scholen rekenonderwijs wordt gegeven, geen recht doet aan de behoeften van de leerlingen. Ook de gebruikte rekenmethoden houden geen rekening met de verschillen tussen leerlingen.
Dat is natuurlijk geen nieuws. Daarom schreef ik in 2017 al het boek Rekenonderwijs kan anders, nadat ik al jaren scholen had begeleid om het anders te gaan doen.
Het is wel merkwaardig dat de Cito-toetsen door de inspectie nog wel steeds als kwaliteitsnorm beschouwd worden. Die gaan immers in hun normering uit van 'gemiddelde leerlingen' en doen door hun planning van de inhoud en de nadruk op de antwoordjes, ook geen recht aan die verschillen.
Opnieuw: een boekje...
Omdat ik ook betrokken ben bij dalton-onderwijs, heb ik de vijf kernwaarden, die de Nederlandse Dalton Vereniging in 2012 geformuleerd heeft als richtinggevend voor de aangesloten daltonscholen, nog weer eens kritisch tegen het licht gehouden.
Zeker in de huidige tijd vraagt vernieuwend onderwijs in de geest van Parkhurst toch om andere accenten en een duidelijker samenhang tussen die waarden. Daarom heb ik een boekje hieraan gewijd. Het is ook via mijn bestelformulier te bestellen.
Een nieuw boek...
De coronatijd maakte dat ik niet bij scholen op bezoek kon. Buiten wat contacten met scholen via 'Teams' en wat vragen van leraren en ouders via de mail, hield ik toch wat tijd over.
Die tijd heb ik gebruikt om onderstaand boek te schrijven. Net als bij de boeken die ik in 2018 en 2019 schreef, mocht ik ook weer de hele vormgeving doen. Er komt namelijk geen uitgever aan te pas, alleen een drukker. Bovendien is het steeds 'print-on-demand', waardoor we zuinig met papier kunnen zijn.
Ik had van een paar scholen, die ook al met mijn didactiek voor spelling en lezen werken, het signaal gekregen, dat wat meer uitwerking van het aspect grammatica heel welkom zou zijn. Dat is niet zo vreemd, want het onderdeel grammatica is meestal niet erg populair, niet bij de leerlingen, maar vaak ook niet bij hun leraren... Als je dan, vanuit je visie als school, de kinderen ook bij taalonderwijs actief en betekenisvol bezig wilt laten zijn, dan wijkt dat nogal af van wat je gewend was en wat je in taalmethoden terugvindt. Vandaar...
Corona...
Eindtoets
De eindtoets basisonderwijs was na het schooljaar 2019-2020 niet nodig. Prima. Dan is die de komende jaren ook niet nodig.
Laten we de lerarenteams weer serieus nemen en bevorderen dat de leerlingen gedurende die acht jaar de kansen krijgen die ze nodig hebben voor een ononderbroken groei in breedte en diepte en op basis daarvan een onderbouwd en niet-verrassend advies geven voor een vervolg.
Weer een boek...
Op verzoek van een school die al met Op zoek naar letters was begonnen, heb ik in november 2019 ook een boekje gepubliceerd dat is gewijd aan de aanpak van leren lezen. Dit sluit qua terminologie aan bij die van de spellingdidactiek.
Zoals de titel al aangeeft is het leren lezen vanaf het begin gericht op het achterhalen van betekenissen, want dat is tenslotte de reden om te willen lezen. Daarmee is het onderscheid tussen technisch lezen en begrijpend lezen ook een beetje achterhaald...
Beschikbare materialen
om spelling te oefenen
Op mijn andere website www.hettaallab.nl zijn de oefenmaterialen gratis te downloaden waarmee kinderen zich onze spelling eigen kunnen maken. Met name de verschillende categorieën niet-klankzuivere woorden vragen een specifieke aanpak. Het heeft echter pas zin om daarmee te beginnen als ze de onderliggende systematiek van de klankzuivere woorden beheersen (inclusief de vele klankzuivere samenstellingen), want daarop is onze spelling gebaseerd. Je raakt minder snel in de war van de uitzonderingen, als je doorhebt hoe het normale systeem werkt.
Oefenen in het herkennen welke letters nodig zijn gebeurt natuurlijk mondeling, want letters kiezen gebeurt op basis van de klanken. Daarop is onze spelling gebaseerd, maar dat is ook bij de beoogde toepassing de situatie: als je een eigen tekst schrijft heb je alleen de klanken van de woorden die je wilt schrijven in je hoofd.
Nu veel scholen dit oefenen niet met papier, maar met tablets of laptops laten doen, was het nodig om de kaarten per categorie snel vindbaar te maken. Ook het onderscheid tussen de eerste kennismaking met de inheemse categorieën en een tweede ronde met woorden waarin meer categorieën voorkomen was daarvoor wenselijk. Daarom heb ik die oefenkaarten op die manier uitgesplitst, zodat ze snel zijn terug te vinden en apart zijn te downloaden.
Ook voor het oefenen met spelling van de persoonsvormen is wat nieuwe materiaal toegevoegd. Let op: niet de spelling van werk-woorden, want buiten een beperkt aantal persoonsvormen volgen alle andere werkwoordsvormen de normale spelling en vragen daardoor geen speciale aandacht!
Op zoek naar letters
Op verzoek van de gebruikers heb ik de handleiding bij de niet-klankzuivere spelling-categorieën wat ingedikt en nog wat meer toegespitst op het dagelijkse gebruik. Het bleek dat nieuwe leraren en tijdelijke vervangers wat terugschrokken van de vele informatie die in dat dikke didactiekboek staat. Ook de al meer ervaren leraren vonden het prettig om snel te kunnen overzien wat de essentie van elke categorie is.
Deze beknopte handleiding op A4-formaat is net als de andere boeken bij mij of bij een boekhandel te bestellen.
De prijs is € 15,00. Zie het bestelformulier bij publicaties.
Leren kun je observeren geheel herzien!
In maart 2019 kwam de geheel herziene en geactualiseerde druk van het boek Leren kun je observeren uit. Dit boek is door Gertjan Boog en mij geschreven voor studenten van de pabo, om zo te zorgen voor andere beelden van de praktijk dan zij vaak nog op stagescholen tegenkomen.
Wie al leraar is, vindt hierin ook veel waardevols over de praktijk van het basisonderwijs, bijv. als je de overstap wilt maken naar een praktijk waarin je de behoeften van je leerlingen als uitgangs-punt neemt in plaats van de voortgang door de methoden.
Zie bij 'publicaties' voor het bestelformulier!
Op zoek naar klanken en letters
De beschrijving van de doelen en activiteiten voor de leerjaren 1, 2 en 3 van de spelling-didactiek Op zoek naar letters.
Hierin staat beschreven hoe je jonge kinderen bewust kunt maken van de klanken, de klankgroepen en de klemtoon in de taal die ze spreken en om zich heen horen. Ook maken ze kennis van de letters van het alfabet en kunnen zo onderzoeken waarin die vormen van elkaar verschillen of juist met elkaar overeen komen
nog wat 'nieuws' uit een eerdere periode...
E-wise
Perspectieven op dalton
Onder deze titel verscheen op de dag van het daltoncongres (7-11-2018) een boekje met bijdragen van tien daltonopleiders. Ook ik heb hierin een hoofdstuk geschreven, onder de titel Dat doen wij anders, want wij zijn een daltonschool.
Bildung-kalender 2019
In de Bildung-scheurkalender voor 2019 heb ik opnieuw een bijdrage mogen leveren. Het is de tekst voor 8 mei:
Op veel (basis)scholen is het gebruikelijk dat leraren relatief veel aan het woord zijn. Vervolgens zijn er veel gesloten opdrachten die leerlingen stil en alleen moeten maken. De methode met het bijbehorende antwoordenboek bepaalt daar wat wanneer en hoe aan de orde komt en welke antwoorden correct zijn. Het maakt dan niet uit of het een papieren of een digitale methode is. Dit is typisch gericht op korte-termijnsuccessen: de aansluitende toets moet goed worden gemaakt. Gelukkig zijn er ook veel leraren die inzien dat dit een schijnzekerheid geeft en dat de leerlingen hierin ondergeschikt zijn aan, in plaats van uitgangspunt voor hun onderwijs.
Recensies
Inmiddels zijn er drie recensies van mijn boek Rekenonderwijs kan anders verschenen. Allemaal (zeer) positief. De meest recente is die in het Tijdschrift voor Intern Begeleiders (TIB). Je kunt die hier lezen.
Nieuwe artikelen
Deze en andere artikelen zijn op deze website te vinden achter de tab 'publicaties', waar ze gesorteerd staan per vakgebied.
Effectieve tijdbesteding in de groep
Voor het nummer van De Nieuwe Leraar, het tijdschrift 'voor 'nieuwsgierige leraren in het po' dat in september 2017 verscheen, schreef ik een artikel over manieren om elke leerling meer rendement te laten halen uit de tijd op school: Zal de tijd het leren? Nu gaat veel tijd verloren door tradities die de leerlingen bezighouden met activiteiten die in feite in strijd zijn met de psychologische basisbehoeften.
Je vindt het op deze site onder 'publicaties over visie & competenties'.
Verschenen!
Op 28 juli 2017 zijn deze twee boeken, over rekendidactiek en over taaldidactiek, verschenen.
Bijdragen aan Jeelo
Jeelo, de afkorting van je eigen leeromgeving, gaat de komende jaren de al aanwezige thema's uitbreiden met spelling, grammatica en rekenen. Men heeft mij gevraagd om als expert op deze gebieden daarvoor de lijnen uit te zetten. Dat is een mooie uitdaging, die past bij mijn visie: thematisch leren als context voor andere vaardigheden en inzichten.
Voor meer info: www.jeelo.nl
Bundel Rekenonderwijs 21e eeuw
Ter gelegenheid van 35 jaar Panamaconferenties over reken-didactiek, is een bundel verschenen, waarin bijdragen van een groot aantal auteurs is opgenomen. Zelf heb ik ook daaraan bijgedragen. De bundel is daarom hier te downloaden.
___________________________________________________________________________
Het boek De Gids , gewijd aan begaafdheid in het onderwijs, is geschreven door 16 auteurs, onder redactie van Eleonoor van Gerven. Zelf mocht ik ook een hoofdstuk bijdragen. Ik heb gekozen voor het thema 'rijk onderwijs in de 21e eeuw'.
Inmiddels is deze versie niet meer leverbaar, maar er komt een nieuwe...