Activiteiten: gepland, bezig of alweer voorbij  

Kerndoelen 

In de week voor Kerst '22 nam ik, als lid van het begeleidersnetwerk rekenen-wiskunde online deel aan een raadpleging over de uitgangspunten bij de actualisatie van de huidige kerndoelen voor rekenen-wiskunde in het po en de onderbouw van het vo.
Een  week eerder nam ik ook deel aan zo'n raadpleging over de uitgangspunten voor actualisatie van de kerndoelen bij het vakgebied taal.
Hopelijk gaat die ontwikkeling van de kerndoelen het vanzelf-sprekender maken dat kinderen niet meer klassikaal op hetzelfde moment dezelfde oefenopgaven moeten volgen. Als dat lukt zal dit ook moeten betekenen dat het door summatieve evaluatie vergelijken van leerlingen, op basis van een klassikaal gemiddelde, ook verleden tijd wordt... Dat is dan heel wat meer dan een andere formulering van doelen, want dat zou een cultuurverandering tot gevolg hebben! Laten we hopen dat dit inderdaad lukt...

___________________________________________________________________

ECHA-conferentie

Van 31 augustus t/m 3 september vond de jaarlijkse conferentie van de European Council for High Ability ditmaal in het World Forum in Den Haag plaats. 
Op 1 en 2 september was daarin een Nederlandstalig programma, georganiseerd onder de titel Samen elk talent versterken. Op 2 september heb ik daarin ook een workshop verzorgd onder de titel Signaleren en waarderen van verschillen. 

Panama-conferentie

Op 20 en 21 januari 2022 zou de alweer 40e Panama-rekenonderwijs-conferentie worden gehouden.  Vanwege de coronamaatregelen is de conferentie toen verzet naar 30 juni en 1 juli, maar wel weer in conferentiecentrum Woudschoten in Zeist.

Die naam  'Panama'  was oorspronkelijk een afkorting: PA(BO) NAscholing Mathematische Activiteiten. Tegenwoordig is het niet meer alleen voor pabo-docenten. Ook wie werken in het po of het po ondersteunen, zijn van harte welkom. 

Als jubileumthema is gekozen voor de vraag: wat leren we van de afgelopen jaren voor de ontwikkeling van nu naar de toekomst?

Ik heb daar op 1 juli ook weer een werkgroep verzorgd, ditmaal onder de titel "Niet de antwoorden, maar het leerproces". 

SLO-conferentie doelen en curriculum

Op 1 juni organiseerde de SLO een conferentie over doelen en curriculumontwikkeling in het perspectief van talentontwikkeling. 
Ik heb daar 's middags twee workshops verzorgd over de rol en het gebruik van doelen in het po.

Daltonnascholers en -opleiders (DNO)

Op 23 en 24 juni '22 kwamen de leden van DNO bij elkaar om het begrip 'taak' nog eens goed met elkaar te bespreken. Het is een belangrijk kenmerk van daltononderwijs, als vertaling van de term 'assignment', die Helen Parkhurst gebruikte.
Het lastige van die Nederlandse vertaling is echter die andere betekenis, die in het onderwijs ook vaak gebruikt wordt: de taak als opdracht van de leraar en dan meestal een identieke opdracht voor iedereen in de groep, ontleend aan een van de gebruikte klassikale of digitale methoden. Die invulling wordt dan vaak opgevat als iets dat vooral op tijd af moet zijn. Dat is beslist niet wat Parkhurst bedoelde en daarom moeten wij de teams van daltonscholen zo ondersteunen, dat ze het invulling geven aan dat begrip 'taak' echt op de daltonmanier doen. Dat vraagt best de nodige inspanning, al was het maar om allerlei vertrouwde praktijken af te leren... Ook de leraren en andere betrokkenen moeten daarvoor zelf ook steeds weer in die lerende stand en dat is ook een invulling van dat begrip 'taak'.

We merkten in de onderlinge uitwisseling en discussies, dat dit echt een kernpunt van onze nascholing en opleiding moet zijn.

Voucher voor een workshop

Scholen, die bij e-learning-wizard een selectie maken uit het aanbod digitale nascholingscursussen, creëren daarmee een school-specifieke 'eigen academie'.
Van mij zijn daar ook een cursus over Op zoek naar letters en twee cursussen over andere aspecten van taalonderwijs beschikbaar. In het schooljaar '22-'23 komt daar ook een door mij ontwikkelde cursus over rekenonderwijs bij.

Per schooljaar krijgt een deelnemende school een voucher voor een (gratis) studiemiddag op locatie, verzorgd door een van de nascholers die met e-learning wizard verbonden zijn. Ik ben een van hen en verzorg daardoor jaarlijks studiebijeenkomsten over een van deze onderwerpen:

- Voorkomen van rekenproblemen.
- Spelling oefen je vanuit de klanken.
- Grammatica draagt bij aan plezier in taal. 
- Samenwerkend leren biedt veiligheid en uitdaging.

Voor meer informatie: https://e-learningwizard.nl/workshops/ 

Veranderingsprocessen

Vanaf half augustus '21 was ik weer verder gegaan met het ondersteunen van teams bij hun professionalisering en schoolontwikkeling. Dat mocht toen gelukkig weer op locatie.
Ik heb inmiddels weer door het hele land diverse afspraken kunnen invullen met studiebijeenkomsten, lesobservaties en vormen van coaching. Fijn dat dit toen weer kon, want steeds meer teams hebben inmiddels behoefte aan andere manieren om hun onderwijs in te vullen. Recht doen aan de verschillen tussen kinderen en de leerprocessen van hen als uitgangspunt nemen, moet het denken vanuit leerstofjaarklassen en klassikale methoden dan gaan vervangen.

Dit vergt van teams niet alleen een intensieve inzet op het zich eigen maken van nieuwe routines en andere vanzelfsprekendheden, maar tegelijk ook het afleren van oud gedrag en van het vertrouwde denken vanuit toetsen en klassikale normen.
Gelukkig hebben eerdere ervaringen met dit soort processen al geleerd dat de kinderen door die nieuwe benadering ander gedrag gaan vertonen. Ze zijn meer betrokken en gemotiveerd en zijn steeds meer met echt leren bezig i.p.v. met taken maken. Dit blijkt vervolgens weer een stimulans voor de teamleden om deze veranderingen vol te houden. Zulke ervaringen maken het ook gemakkelijker om anders naar die verschillende kinderen te kijken. 

Ook in het schooljaar '22-'23 hoop ik daarmee verder te kunnen gaan, want er staan al diverse afspraken gepland. Hopelijk breekt er niet weer een volgende pandemie uit...

Op 30 juni 2021 is via zoom een presentatie van mij over mijn spellingdidactiek opgenomen. Ditmaal was dat voor leraren die les geven in het vak Nederlandse taal, maar dan in het buitenland. Zij krijgen dit soort ondersteuning via de NOB.

In veel gevallen geven zij les aan kinderen met een Nederlandse achtergrond, waarvan de ouders in dat land werken. Soms betreft het kinderen uit dat land, die graag (ook) Nederlands willen leren. 

Op 16 juni 2021 verzorgde ik, voor Leraren van Nu, een bijdrage aan een digitale studiemiddag over de coachende rol van leraren in eigentijds onderwijs. (https://lerarenvannu.nl/programmas/leren-coachen/)

Op 9 april 2021 is de e-learningcursus over mijn spellingdidactiek Op zoek naar letters beschikbaar gekomen.
Deze cursus heb ik gemaakt voor het aanbod van de E-learning Wizard van https://www.lerarenacademie.nl/.

In oktober '21 is daar ook de eerste van twee cursussen over taaldidactiek beschikbaar. De tweede volgt in november '21. 

Op 8 en 9 maart 2021 vond de VELON-conferentie plaats. Ditmaal niet op locatie, maar via internet. Samen met Gertjan Boog heb ik op 8 maart geprobeerd een bijdrage te verzorgen naar aanleiding van ons boek Leren kun je observeren. Helaas stelde de gebruikte techniek ons niet in staat om echt met de deelnemers in gesprek te gaan.

De titel van onze bijdrage was 'Zullen we eens gaan doen wat de WPO voorschrijft?' Daarin vroegen we aandacht voor 'het mogelijk maken van een ononderbroken ontwikkeling van alle leerlingen', wat artikel 8 van de WPO voorschrijft.
Dit heeft vergaande consequenties voor de praktijk in het po, en daardoor ook voor de opleiding van leraren voor dat po. Het leek ons ruim 35 jaar na het in werking treden van die wet wel eens tijd worden om daar de lerarenopleiding op af te stemmen...

Op 26 januari was er een online bijeenkomst vanuit de Taskforce Ontwikkelingsgericht Onderwijs. Mooi om te horen dat er allerlei initiatieven lopen om onderwijs anders in te richten en van 0 tot 18 jaar de doorgaande ontwikkeling en eigenheid van kinderen als uitgangspunt te nemen.

Op 20 januari 2021 was er weer een Jeelo-bijeenkomst, die ook ditmaal via internet verliep. Hierin heb ik aan de hand van vragen een toelichting gegeven op de taalaspecten die in Jeelo zijn opgenomen. Daarbij ging het met name om de vraag wat dit betekent voor de rolverdeling tussen leerling en leraar en de verbinding tussen dat vak en de Jeelo-thema's. Zeker wie gewend was met een taalmethode te werken zal wat gewoontes moeten afleren, doordat het leerproces van elke leerling centraal staat en niet het maken van taken of het invullen van al vooraf bedachte antwoorden.

Verder blijf ik natuurlijk bezig met het scholen en begeleiden van diverse teams op het gebied van het anders invullen van taal- en rekenonderwijs, al dan niet in combinatie met thematisch onderwijs. Gelukkig hoeft dit niet meer alleen online, want het bespreken van die andere routines en inhoudelijke invullingen van taal- en rekenonderwijs vraagt veel interactie. Gelukkig lijkt de behoefte daaraan ook weer te groeien. Het doorbreken van het klassikaal werken en het stoppen met die verdeling van de kinderen over leerstofjaarklassen is vaak met die behoefte verbonden.

Voor Wij-leren.nl en de E-learning Wizard ontwikkel ik bijdragen die leraren ondersteunen en scholen rond de vakinhoudelijke onderwerpen waarvoor ik een eigentijdse didactiek heb ontwikkeld.

Ook blijf ik betrokken bij de verdere ontwikkeling van Jeelo, doordat de door mij ontwikkelde spelling- en grammaticadidactiek daarin worden opgenomen en ook de rekendidactiek daarna aan de beurt is.